Książki autorskie (monografie) i redagowane
Nowe studia kulturowe, red. Jacek Kochanowski, Tomasz Wrzosek, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014.
Ta książka jest eksperymentem, postulatem i zaproszeniem do dyskusji
- Czy potrzebujemy w Polsce nowej humanistyki – krytycznej, zaangażowanej, niezależnej od uświęconych tradycji i metodologicznych dogmatów?
- Czy jest szansa wyjścia poza dyscypliny zamknięte w swoich rzekomo specyficznych metodologiach i pilnie strzegące swoich granic?
- W jaki sposób nurty nowej humanistyki mogą się przenikać, współtworząc wiedzę transdyscyplinarną, skupioną na ludzkich problemach, a nie teoretycznych, uświęconych dogmatach i ich twórcach?
Uwaga: książka (oraz spis treści i fragment) dostępna na stronie www.wuw.home.pl (kliknij)
Socjologia seksualności. Marginesy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
W książce staram się podjąć z jednej strony ogólniejszą refleksję na temat procesów społecznego regulowania ciała i seksualności, a z drugiej – jak w poprzednich książkach – argumentuję na rzecz zaangażowanej, krytycznej teorii społecznej.
“W filmie The Raspberry Reich Bruce’a LaBruce’a jest scena, w której młody mężczyzna i kobieta uprawiają seks w windzie, do której wsiada starsze małżeństwo. Mimowolni świadkowie dość spektakularnego seksu są oczywiście oburzeni, starają się nie patrzeć i czym prędzej opuszczają windę, wykrzykując obelgi. Jednak zaraz po wejściu do mieszkania małżeństwo to wręcz rzuca się na siebie i zaczyna uprawiać równie gwałtowny i szalony seks. Pragnienie bierze górę nad społecznymi normami przyzwoitości, które m.in. odmawiają osobom starszym prawa do seksualnej przyjemności. Moje ciało jest polem walki. Moje ciało jest polem walki.” (z ksiązki)
Uwaga: książka dostępna na stronie www.pwn.pl (kliknij)
Fantazmat zróżnicowany. Socjologiczne studium przemian tożsamości gejów, Universitas, Kraków 2004.
Książka zawiera wstępny zarys perspektywy queer w socjologii. Podstawowym tematem rozważań jest (nie)tożsamość gejów – wskazanie, że homoseksualni mężczyźni nie mogą być opisywani przy pomocy jednorodnego modelu „gejowskiej tożsamości społecznej”. Jednostkowa narracja – koncepcja siebie – zawsze zmienna i niedomknięta, oparta jest na zróżNICowanym fantazmacie, derywacie pragnień. Dlatego istnieje tyle „typów” „tożsamości”, ile pragnień i marzących ludzi. Zadaniem nauk społecznych jest dawanie świadectwa tej różnorodności, a nie unicestwianie jej przez budowanie zamkniętych modeli i typologii. Praktyka polityczna, jaka z takiego podejścia wynika, prowadzi do otwarcia przestrzeni społecznej na odmienność i różNICę, także różnorodność wśród osób oznaczanych jako homoseksualne. Wymaga to polityki różNICy, nie zaś odwołującej się do dyskursu ekwiwalencji polityki tożsamości.
Uwaga: książka dostępna jako e-book w atrakcyjnej cenie na stronie www.universitas.com.pl (kliknij)
Spektakl i wiedza. Perspektywa społecznej teorii queer, Wschód-Zachód, Łódź 2009.
Uwaga: książka jeszcze do nabycia m.in tutaj (kliknij)
Książka jest prezentacją autorskiego projektu społecznej teorii queer: teorii powstałej z połączenia perspektywy queer studies, performance studies oraz konstruktywistycznej socjologii wiedzy.
Pierwsza część książki zawiera wprowadzenie do socjologicznej wersji queer theory. Autor odwołuje się do wielu współczesnych myślicielek i myślicieli (m.in. Guy Deborda, Anthony Giddensa, Jeana Baudrillarda, Michela Foucault, Pierre’a Bourdieu, Judith Butler, Eve Kosofsky-Sedgwick, Jacquesa Derridy, Julii Kristevej i in.), wykorzystując ich pomysły w budowaniu projektowanej przez siebie teorii. Część druga dotyczy problematyki wiedzy rozpatrywanej z perspektywy społecznej teorii queer, a przede wszystkim możliwości budowania antynormatywnej wiedzy/oporu. Autor komentuje m.in. feministyczne koncepcje socjologii wiedzy, analizuje funkcję wiedzy/oporu w społeczeństwie, odwołując się m.in. do prac Manuela Castellsa, Ernesto Laclau, Chantal Mouffe oraz do studiów postkolonialnych.
Uwaga: książka dostępna na stronie www.wschodzachod.edu.pl/katalog_wydawniczy (kliknij) Cena 38 PLN, zamówienia: rektorat@wschodzachod.edu.pl
Spektakl i wiedza – spis treści (pdf)
Raport o homo/transfobii w podręcznikach
Szkoła milczenia. Przegląd treści szkolnych podręczników do biologii, WOS i WDŻR pod kątem przedstawienia w nich problematyki LGBTQ i treści homofobicznychw, Fundacja Batorego, Stowarzyszenie Pracownia Różnorodności, Warszawa 2013.
Polska szkoła reporodukuje szkodliwe, antyhomoseksualne i antytranspłciowe stereotypy, przyczyniając się do utrwalania w polskim społeczeństwie postaw homofobicznych, bifobicznych i transfobicznych. Nie przygotowuje uczniów i uczennic do życia w zróżnicowanym społeczeństwie, gdzie spotkać można wiele wzorów płciowej i seksualnej identyfikacji. Nie uczy o seksualnej i płciowej różnorodności, będącej wyrazem bogactwa człowieczeństwa. [z podsumowania prof. Jacka Kochanowskiego]
Cały raport w pliku pdf można pobrać tutaj: “Szkoła milczenia – raport”
Społeczeństwo, wiedza, demokracja, (red.), Wschód-Zachód, Łódź 2008.
Pojęcia „społeczeństwo wiedzy”, „społeczeństwo oparte na wiedzy” i „gospodarka oparta na wiedzy” robią w ostatnim czasie prawdziwą furorę, także w polskiej humanistyce czy naukach społecznych. Jak to jednak często bywa w tego rodzaju sytuacjach, modzie nie towarzyszy szczególnie pogłębiona refleksja nad tym, co właściwie denotują aktualnie modne pojęcia. Czym jest owa wiedza, która ma być tak ważna we współczesnych procesach społecznych? Jaki jest związek wiedzy z procesami gospodarczymi, politycznymi, kulturowymi w zmieniających się społeczeństwach? Niniejszy tom jest zbiorem artykułów, w których Czytelnik/Czytelniczka odnajdzie próby udzielenia odpowiedzi na tak postawione pytania.
Społeczeństwo, wiedza, demokracja – spis treści (pdf)
Teatr płci. Eseje z socjologii gender, (red., z Małgorzatą Bieńkowską-Ptasznik), Wschód-Zachód, Łódź 2008.
W prezentowanym tomie problematyka płci podejmowana jest z perspektywy socjologicznej – jako wydarzenie społeczne. To społeczeństwo nadaje nam płeć w akcie performatywnej interpelacji, zaś blokowanie nas w ramach norm płciowych lokuje nas także w sieci społecznych relacji przemocy i dominacji. Staramy się dowieść w tej książce, że choć instancja płci poddana wnikliwej analizie dekonstrukcyjnej ujawnia swą arbitralność, przygodność, niestabilność swojego znaczenia, to jednak w przestrzeni społecznej wciąż znaczy stabilnie: oznaczając ciała jako upłciowione wywołuje konkretne, materialne skutki opisywane w kategoriach podporządkowania, wykluczenia, marginalizacji. Oznacza to także, że jednym z najdonioślejszych wyzwań, przed jakimi stoi współczesna humanistyka to przemyślenie możliwości prze-pisania płci w taki sposób, aby – o ile to możliwe – wyprowadzić te kategorie poza zasięg mechanizmów przemocy.
Teatr płci – spis treści (pdf)
Egzamin zawodowy. Obszary problemowe, (red., z Elżbietą Drogosz-Zabłocką), Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego UW, Warszawa 2009.
Na zlecenie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej zespół badawczy Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego Uniwersytetu Warszawskiego, kierowany przez dr Elżbietę Zabłocką-Drogosz, korzystając ze współfinansowania z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego „Kapitał Ludzki”, prowadzi wstępny etap prac analitycznych zmierzających do zaprojektowania ewentualnych niezbędnych korekt w systemie zewnętrznego egzaminu zawodowego. W niniejszym tomie przedstawiamy pierwsze, wstępne wyniki z owego badania przygotowawczego. Daleko jeszcze do jakichkolwiek ostatecznych konkluzji, niemniej jednak powoli zarysowują się pierwsze „wrażliwe” obszary problemowe. Celem niniejszej publikacji jest zaproszenie do dyskusji na temat formuły zewnętrznego egzaminu zawodowego jak największej ilości osób zainteresowanych tą problematyką: teoretyków i praktyków kształcenia zawodowego.
jacekkochanowski.wordpress.com 